Heb jij een kind dat wel eens blijft hangen in negativiteit? Een kind waarop een negatieve gebeurtenis lang effect heeft? Slecht nieuws meer dan goed nieuws? Aan de ene kant is dit heel normaal, zo zijn de hersenen van alle mensen geprogrammeerd. We zijn scherp op negativiteit omdat het ons kan bedreigen. Dus zien onze hersenen het als belangrijker dan iets dat we als positief ervaren. Maar het is ook een vicieuze cirkel. Hoe negatiever we denken des te negatiever we ons gaan gedragen en des te negatiever we alles gaan zien. Dit kan afglijden tot aan het ongezonde aan toe, denk aan depressies en burnouts (ook onder kinderen!). Het goede nieuws is dat het te veranderen is. Wij mensen kunnen onze hersenen 'herprogrammeren'. We kunnen positiever leren denken, ons daardoor positiever gaan gedragen, situaties positiever inzien waardoor we er ook weer positiever over kunnen gaan denken.
Wist je bijvoorbeeld dat 'je gelukkig voelen' meer te maken heeft met je gedachten dan met je omstandigheden. Op het moment dat je gelukkig bent, kun je beter presteren, op school, je hobby's, in contact met andere mensen en gewoon in het dagelijks leven. Daarom is het belangrijk dat we onze kinderen leren om positiever te denken. Zodat zij niet alleen streven om succesvol te worden in het leven maar ook gelukkig zijn. Want wat is succes zonder dat je gelukkig bent?
1. Praat over emoties
Het is belangrijk dat kinderen leren dat emoties een doel hebben, dat iedereen ze heeft en dat er zowel fijne als verkeerde manieren zijn om ze te uiten. Je wilt een kind niet aanmoedigen om zijn emoties weg te stoppen maar juist aan te leren hoe ermee om te gaan. Zowel de fijne als de vervelende emoties. Gevoelens zoals verdriet en boosheida helpen ons om een verandering aan te brengen in ons denken of onze omgeving. Wanneer je kinderen verdrietig zijn, reageer begripvol en empathisch. Liever ‘ik begrijp het, het is vervelend dat je niet uitgenodigd bent voor het feestje en je mag daar best verdrietig over zijn’ dan ‘Kop op, het is maar een feestje, good vibes only!’.
2. Wees je bewust van taal
Taal is krachtiger dan we ons soms bewust zijn. Het kan een kind maken en zeker ook breken. Als ouders zijn wij verantwoordelijk voor de manier waarop het gedachtenstemmetje communiceert, positief of negatief. Als je kind een negatieve emotie ervaart en misschien op een verkeerde manier uit, kijk dan hoe je je kind bewust kunt maken van die emotie, hoe je deze emotie herkent en bespreek hoe emotie gepaster geuit kan worden. Denk aan een boos kind dat brutaal is en de deur dichtgooit. Vaak hebben we als ouders dan de neiging om op de deur te reageren en hoewel dat fout is, gebeurt het omdat het kind boos is en hier nog niet mee om weet te gaan. Je kunt je kind dan wel verbieden om de deur nog aan te raken maar het is zinvoller als je je kind leert hoe je met boosheid omgaat.
3. Helaas... maar gelukkig!
Op speelse wijze kun je kinderen leren om het positieve in negatieve situaties te zien. ‘Helaas is het niet gelukt om op tijd te komen maar gelukkig konden we hierdoor wat extra tijd met elkaar door brengen’. Het kunnen fictieve situaties zijn maar ook milde en echte situaties. De eerste keren zul je de ‘maar gelukkig’ wat vaker moeten demonstreren voordat ze het doorhebben maar kinderen leren dit snel. Probeer dit ook in je dagelijkse gesprekken zo te bespreken, daar word je zelf ook positiever van.
4. Denk hardop
‘Kinderen doen niet wat we zeggen, ze doen wat ze bij ons gezien hebben.’. Als ze zien dat iets voor ons volwassenen werkt, dan zullen zij het ook doen. Dus wanneer jij een fout maakt, verdrietig bent, boos bent of wat dan ook begin met ‘helaas, maar gelukkig’. Vertel eerlijk over je emoties, welke opties je hebt en waarom je de keuze maakt die je wilt maken. Betrek je kind in (gepaste) situaties om mee te denken over de keuzes die je hebt.
5. Oefen met dankbaarheid
Met oudere kinderen werkt het goed als je samen een dagboekje bijhoudt, waarin je stilstaat bij dankbaarheid en bijvoorbeeld de ‘helaas, maar gelukkig’ momenten. Je kunt erin opschrijven hoe jij je gevoeld hebt en wat er voor positieve kant aan zit. Dit kun je dan bijvoorbeeld één moment in de week samen na lezen en weer bij stil staan. Doordat jullie het samen doen kunnen jullie van elkaar leren, elkaar eraan helpen herinneren en elkaar uitdagen om dieper te gaan. Hierdoor trainen jullie je hersenen om bewuster te worden van de positieve dingen in jullie levens en het is een mooie gezinsactiviteit. Met kleinere kinderen die nog niet kunnen schrijven kun je het bijvoorbeeld ‘s avonds voor het slapengaan bespreken.
6. Wees je bewust van het nu
Vaak houden negatieve gedachten verband met het verleden of de toekomst. Mindfullness is een goede manier om je bewust te worden van het nu, je gevoel, waar je bent en wat voor invloed dat op je heeft. Er zijn verschillende manieren om je bezig te houden met mindfullness en daardoor zit er vast wel iets tussen dat bij jou en je kind past. Denk aan ademhalingsoefeningen, yoga of de ‘5-4-3-2-1’-techniek. Noem vijf dingen die je ziet in je omgeving, vier dingen die je kunt voelen uit je omgeving, drie dingen die je nu hoort, twee dingen die je nu ruikt en één ding dat je nu op dit moment proeft. Het helpt kinderen om te aarden en zich bewust te worden van het hier-en-nu, waar angst en onzekerheid even geen rol spelen.
7. Maak een kalender
Maak samen met je kind een kalender waarop je bijhoudt wat de leuke dingen zijn, zodat je kind ernaar kan aftellen. Met de mogelijkheid om dagen die geweest zijn af te kruisen help je je kind om zich bewust te zijn van de tijd en dagen en geef je je kind ook de ruimte om uit te kijken naar leuke gebeurtenissen. Kinderen zijn gelukkiger als ze naar iets uit kunnen kijken. Iedere keer als ze eraan denken komen er gelukshormonen vrij en die helpen om op dat moment gelukkig en positief te zijn. Ook het uitstellen van bepaalde beloningen helpt, denk dan aan een beloning als in de tuin met water spelen. Verplaats je in je kind, hoe leuk is het als je weet dat je over twee dagen met water mag spelen in de tuin. Iedere ochtend kijk je op je kalender en zie je dat het al bijna zover is. Ieder moment dat je kijkt, komen er weer gelukshormonen vrij. Die je kunnen helpen om je dag positief te starten.
